Dönüşüm - Franz Kafka | Kitap Yorumu

  Hayatınızda hiç kendinizi böcek gibi hissettiğiniz oldu mu? Kalabalıklar içinde yalnız hissettiğiniz? Belli bir kalıba sokulmaya çalışıldığınızı hissettiniz mi hiç? Rutinin dışına çıkmak istediğiniz de kınandınız mı?



  Kafka'nın Dönüşüm adlı kitabı çok zekice bir metafor kullanılarak yazılmış. Kitabın hep şu meşhur cümlesini duymuşumdur: “Gregor Samsa, bir sabah bunaltıcı düşlerden uyandığında, kendini yatağında dev bir böceğe dönüşmüş olarak buldu.”  Nedense hep okumayı erteledim ve en sonunda okuyup bitirdim. Yazım dilini çok daha zor bekliyordum ancak gayet basit bir dille karşılaştım. Edebi olarak çok sanatsal bir dil yok. Ancak Kafka'nın anlatmak istediğini böyle absürt ve hatta bir nebze mide bulandırıcı bir şekilde yazmasına hayran kaldım. Mükemmel bir yazar zekası bu, başka bir şey olamaz. Dönüşüm, kesinlikle anlayarak okunması gereken bir kitap. Belki de Gregor Samsa hiçbir zaman böceğe dönüşmedi. Belki kendini bir böcek gibi hissetti. Ailesinin omuzlarına yüklediği sorumlulukları yapmamaya başladığı gün değersizleşti. Kendine en yakın gördüğü kız kardeşi tarafından bile istenmedi artık. Ancak hayvan olmak bir nevi özgürleşmekti. Bütün o zorunluluklardan, baskılardan, görevlerden kurtulmaktı. Özgür ve ideal insan olmaktı. Ancak bir nevi toplumu yansıtan ailesi Samsa'yı artık kendilerinden görmemeye başladı. Onu ötekileştirdiler. Hatta dönüşümü sonrasında ona ilk başta iyi davranan, belki düzelir diye bekleyen kardeşi de sırtını döndü.  Tıpkı beklentilerini karşılamadığımızda çoğu insanın yaptığı gibi.  Bunun gibi okudukça altından farklı anlamlar yakalayabileceğiniz, ana fikri ustalıkla işlenmiş bir kitaptan bahsediyorum. Aynı zamanda mükemmel bir hayal gücüyle ortaya çıkmış. Belki buna hayalle gerçeğin arasındaki o ince çizgi desek daha doğru olur.

  Franz Kafka kitabı 20. Yüzyılın başlarında yazmış aradan yıllar akıp geçmiş ama eseri ölümsüz. Çünkü böcek olup nefes almayı artık bırakmış ve böceğe dönüşümünü henüz tamamlamamış bir sürü Gregor Samsa var. Sisteme girdiler giriyor, işleniyor, ürün ortaya çıkıyor. Bir de sistemin çöp olarak gördüğü atıklar -Gregor Samsa-oluşuyor. Halbuki bu atıklar, standart bir ürün olmaktan çok daha fazlası olmak istemişti.  

    Ben kitabın Can yayınlarından çıkan Ahmet Cemal'e ait çevirisinden okudum. Tavsiyemdir. Ve lütfen önsözü, sonsözü, sonda yer alan Kafka'nın mektuplarını da okumayı es geçmeyin. Bunları okumanız kitaptan aldığınız doyumu daha da yükseltir. Hatta bununla da kalmayın biraz Kafka'nın hayatını araştırın. Son olarak; Kafka Kurt Wolff Yayınevi'ne zamanında kapakta böceğin resmi yapılamaz demiş. Hikayeyi daha iyi bildiği için böyle bir ricada bulunmuş. Anlamadığım nokta ise içinde bu cümlelerin yer aldığı kitabın kapağında böcek resmi oluşu oldu.??? Keşke yazarın ricasına uysalarmış.